MUTFAĞINIZDAKİ GİZLİ TEHLİKE; SALMONELLA

‘’Evde bir tane kesme tahtanız varsa, buzdolabı depolama yöntemleriniz yanlışsa ve yumurtayı buzdolabında yıkanmış olarak depoluyorsanız sizde risk altında olabilirsiniz’’

Ev ortamı dışarıdan içeriye açıldığı için devamlı patojen bakteri sirkülasyonu olan bir alandır. Bu nedenle ev, besin kaynaklı zehirlenmelere yol açabilen en önemli ortamlardan biridir diyebiliriz. EFSA ya göre, Avrupa'da kayıtlı gıda kaynaklı hastalık salgınlarının %32,7' si, mutfakta yiyecek hazırlarken tüketicilerin yetersiz hijyenik davranışlarından dolayı evde meydana gelmektedir. Evde; çiğ gıdalar, insanlar ve hayvanlardan gelen patojenler temas yolu ile mikrobiyal çapraz bulaşmalara neden olabilmektedir.

Yapılan araştırmalar özellikle gıda kaynaklı salgınlarda başlıca etkenin salmonella bakterisi olduğunu göstermektedir. Salmonella açısından risk taşıyan gıdalar; kanatlı et ve ürünleri, çiğ et ve ürünleri, çiğ deniz ürünleri, çiğ yumurta ve ürünleri olarak sayılabilir. Salmonella insanlar tarafından tüketildiğinde salmonellozise neden olmaktadır. Salmonellalar insan bağırsağında yangı ve iltihap oluşturur. Salmonellozisin belirtileri 6-48 saat sonra mide bulantısı, kusma, karın krampları, ishal, ateş ve baş ağrısı şeklinde görülmektedir.

Salmonella bana bir şey yapamaz ben zaten besinleri iyice pişiriyorum diyenlerdenseniz; Yanılıyorsunuz

Mutfakta tüm besinleri aynı kesme tahtasında doğruyorsanız, buzdolabında diğer çiğ gıdalarla (özellikle salata malzemeleri) aynı yerde tavuk ve tavuk ürünlerini bulunduruyorsanız, üzerine buzdolabınızın iç sıcaklık derecesi de uygun değilse, üzgünüm ama sizde risk altındasınız demektir.

Yumurtanın depolama koşulları üzerine yaptığım tez çalışmamın bulgularına göre, katılımcıların %40 ının buzdolabı sıcaklıklarının uygun aralıkta olmadığını, büyük bir çoğunluğunun yumurta rafının karşısındaki rafta bulunan besinlerin üzerini kapatıp korumak için herhangi bir eylem gerçekleştirmediğini ve aynı rafta kesilmiş limon benzeri besin bulundurduklarını gözlemledik. Benzer bir çalışmada ise ev tipi buzdolaplarının mikrobiyolojik incelemesinde %51,7’sinin patojen bakterilerle kontamine olduğu gösterilmiştir.

Peki Mutfakta Mikrobiyal Çapraz Bulaşmaları Azaltmak İçin Ne Yapabiliriz?

· Öncelikle kesme tahtaları, tabaklar ve çatal bıçak takımlarının uygun bir şekilde hijyenini sağlamanız gerekmetedir.

· Çiğ sebzeler için ayrı, tavuk için ayrı, kırmızı et için ayrı kesme tahtaları kullanılmalıdır. Sebzeler için yeşil renk, tavuk için beyaz renk, kırmızı et için ise kırmızı renk kesme tahtası kullanarak çapraz bulaşın önüne kolaylıkla geçebilirsiniz.

· Tavuk etini parçalamak için kullandığınız bir bıçağın hijyenini sağlamadan herhangi bir şekilde diğer besinlerle temas ettirmemelisiniz.

· Tavuk ve ürünlerini buzdolabı dışında 2 saatten fazla süre bekletmemelisiniz ve iyice pişirerek tüketmelisiniz.

· Tavuk ve tavuk ürünlerinin buzdolabı içindeki hava ile temasını kesmeli uygun bir kapta veya sarılmış olarak muhafaza etmelisiniz. Hava yolu ile de çapraz bulaş olduğu bilinmektedir.

· Besinlerin sağlıklı ve güvenli bir şekilde saklanabilmesi için buzdolabı derecesinin +4℃’nin altında olup olmadığı aralıklı olarak kontrol etmelisiniz. Biz araştırmamızda çoğu buzdolabının derece göstergesinin hatalı olduğunu tespit ettik.

· Tavuk ürünlerinden damlayabilecek suyun diğer besinlere bulaşmasının engellenebilmesi için tavuk ve ürünlerini buzdolabının daha alt raflarında depo etmelisiniz.

· Yumurtaları buzdolabında asla yıkamadan depo etmeli, yıkama işlemini tüketimden hemen önce yapmalısınız. Aksi takdirde yumurta kabuğundaki salmonella kabuktaki porlardan yumurta içine geçerek çoğalabilmektedir.

· Yumurta rafının içerisine kesilmiş limon, domates gibi çiğ tüketilecek sebzeler asla yerleştirmemelisiniz.

· Yumurta rafının karşısındaki besinleri kapatıp korumaya önem vermelisiniz.

Diyetisyen Ceren Filiz